Hoe we bij Schaap de digitale wereld een stukje toegankelijker proberen te maken

Door Erik Meijers

6 minuten

Bij Schaap krijgen we regelmatig de vraag of de websites en applicaties die wij maken ook toegankelijk zijn. Deze week is het Week van de Toegankelijkheid. Extra reden om eens stil te staan bij de manier waarop digitale toegankelijkheid (én inclusiviteit) onderdeel zijn van ons werkproces.

Vanaf 2025 moeten alle digitale producten (websites, apps, tools) digitaal toegankelijk zijn (niveau AA), zodat iedereen, ongeacht zijn/haar/x eventuele beperkingen, gebruik kan maken van de mogelijkheden die het internet, computers en smartphones bieden. Om dit voor elkaar te krijgen moet er tijdens het ontwerp- en bouwproces met een aantal dingen rekening worden gehouden. Voor het behalen van een officiële toegankelijkheid certificering moet een scan worden uitgevoerd door bijvoorbeeld Stichting Accessibility. Maar ook als je niet direct een certificaat wilt behalen is het belangrijk om een toegankelijk en toekomstbestendig product te ontwikkelen en een bewuste keuze te maken hoe toegankelijk (drempelvrij) je wilt zijn als merk.

Digitale toegankelijkheid tijdens het ontwerpproces

Omdat we vanuit Schaap gebruiksvriendelijkheid voor een brede doelgroep belangrijk vinden, houden we tijdens het ontwerpproces standaard rekening met een (groot) aantal zaken die ook vanuit webtoegankelijkheid worden gevraagd. Zo zorgen we er voor dat:

- Het contrast tussen kleuren voldoende is;

- Knoppen en links duidelijk te herkennen zijn;

- Het lettertype dat we gebruiken een goed leesbaar lettertype is (speciaal ontwikkeld voor digitale toepassingen) en

- Lettertypen (voldoende) groot worden toegepast

- Teksten een duidelijke hiërarchie hebben;

- Pagina’s een vaste herkenbare opzet hebben en een duidelijke visuele hiërarchie ten opzichte elkaar;

- Labels van formulieren altijd zichtbaar blijven (ook als ze zijn ingevuld);

- Tekst en afbeelding gescheiden zijn zodat deze gelezen kunnen worden door screenreaders. (En om deze reden adviseren we onze klanten om nooit plaatjes met teksten te uploaden in het CMS);

- Ook doen we een voorzet voor de teksten van belangrijke call-to-actions, zodat deze duidelijk de actie communiceren en verwachtingen van gebruikers managen (zonodig extra ondersteunt met een icoon voor bijv. downloads of externe links);

- Ten slotte zorgen we uiteraard dat de content op alle schermformaten een goede visuele representatie houdt (responsive design).

Digitale toegankelijkheid tijdens het bouwproces

Voor het bouwproces ligt webtoegankelijkheid iets gecompliceerder. Alle bovenstaande punten uit de ontwerpfase worden tijdens het bouwproces overgenomen. Zo is er altijd een toekomstbestendige basis. Daarnaast zit in ons CMS standaard een mogelijkheid om alt-tekst toe te voegen aan afbeeldingen, iets dat belangrijk is voor mensen die een screenreader gebruiken.

Maar om een website echt volledig drempelvrij te maken, is meer werk nodig. Denk bijvoorbeeld aan het kunnen navigeren door de website zonder muis (met de ‘tab-toets’) en het doorzoekbaar maken alle contenttypen voor screenreaders. Omdat dit significant meer tijd (en dus geld) kost doen we dit alleen voor klanten die hebben aangegeven hier direct in te willen investeren. Het (volledig) toegankelijk maken van een website is iets dat stapsgewijs kan worden geïmplementeerd en ook na een eerste release kan worden doorontwikkeld. Op deze manier houden we bij Schaap onze dienstverlening ook bereikbaar voor klanten met een kleiner budget. Wel zo toegankelijk 😉

Toegankelijke content

Naast het visuele en technische aspect is taalgebruik heel belangrijk voor het toegankelijk maken van een product. Er wordt soms gedacht dat begrijpelijk schrijven alleen belangrijk is als je een doelgroep hebt met een laag opleidingsniveau. Onzin! Begrijpelijk schrijven is voor 80% van de mensen in Nederland essentieel en voor 100% van de mensen gewoon heel prettig. Vanuit Schaap brengen we je daarom graag in contact met mensen die gespecialiseerd zijn in het schrijven van toegankelijke content (op B1 niveau), of die je handvatten kunnen geven om hier zelf mee aan de slag te gaanNaast het visuele en technische aspect is taalgebruik heel belangrijk voor het toegankelijk maken van een product. Er wordt soms gedacht dat begrijpelijk schrijven alleen belangrijk is als je een doelgroep hebt met een laag opleidingsniveau. Onzin! Begrijpelijk schrijven is voor 80% van de mensen in Nederland essentieel en voor 100% van de mensen gewoon heel prettig. Vanuit Schaap brengen we je daarom graag in contact met mensen die gespecialiseerd zijn in het schrijven van toegankelijke content (op B1 niveau), of die je handvatten kunnen geven om hier zelf mee aan de slag te gaan.

Toegankelijk zijn gaat verder dan het nalopen van een afvinklijstje

Gebruikersonderzoek

Toegankelijk (en inclusief) zijn gaat niet alleen over het snappen van structuren of het kunnen zien of voorlezen van informatie: het gaat er ook om hoe je een website ervaart en beleeft. En hoe informatie door mensen met verschillende achtergronden en voorkeuren geïnterpreteerd wordt. Daar kom je alleen achter door met mensen te praten. Het liefst met een zo breed en divers mogelijk gezelschap. Daarom vinden we gebruikersonderzoek ook zo waardevol bij Schaap en bieden we klanten verschillende onderzoeksvormen aan. Voor, tijdens of na het ontwikkelproces, afhankelijk van de ontwerp uitdaging – gebruikersonderzoek levert altijd waardevolle inzichten op.

Teamwork!

Die verschillende perspectieven op ons werk halen we niet alleen van buiten. Met een zo divers mogelijk team werken we aan onze projecten. Zodat we vanuit zoveel mogelijk verschillende achtergronden en ervaringen over een vraagstuk nadenken. Zo houden we elkaar scherp. Hiërarchie is er niet, iedere mening is even belangrijk. Rete irritant soms, al die discussies. Maar alleen door elkaar uit te dagen komen we verder.

Binnen ons team wordt veel gesproken over (digitale) toegankelijkheid. En wat het nou écht betekent om inclusief te zijn. Voor ons ook nog een zoektocht. We zoeken de grenzen op, gaan het gesprek aan, bezoeken meet-ups en doen mee met workshops. Onze nieuwsgierige en open-minded houding maakt ons wie we zijn en houdt ons werk interessant. Dat doen we graag, voor iedereen.